ความหมาย:
ผลประโยชน์ทับซ้อน คือ สถานการณ์ที่ “คนคนหนึ่งมีหน้าที่ต้องตัดสินใจเพื่อส่วนรวม” แต่ กลับมีผลประโยชน์ของตัวเองเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้ตัดสินใจไม่เป็นธรรม หรือเอื้อประโยชน์ให้กับตัวเองหรือพวกพ้อง
จุดสำคัญที่ควรรู้:
- ผู้ที่มี ผลประโยชน์ส่วนตัว จะ ตัดสินใจได้ไม่โปร่งใส
- การมีผลประโยชน์ทับซ้อน ไม่ได้ผิดเสมอไป แต่จะผิดเมื่อมี “พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม” หรือ “ใช้อำนาจเพื่อผลประโยชน์ตัวเอง”
- ต้องมี ความซื่อสัตย์ และ เปิดเผยข้อมูล เพื่อป้องกันผลประโยชน์ทับซ้อน
ตัวอย่างสถานการณ์ที่พบได้ในชีวิตประจำวัน:
| สถานการณ์ | มีผลประโยชน์ทับซ้อนไหม? |
|---|---|
| ครูเลือกซื้ออุปกรณ์การเรียนจากร้านของญาติตัวเอง | มีผลประโยชน์ทับซ้อน |
| นักเรียนช่วยทำกิจกรรมให้โรงเรียนโดยไม่ได้รับค่าตอบแทน | ไม่มี |
| นักเรียนเป็นกรรมการตัดสินประกวดวาดภาพ แต่เพื่อนสนิทเข้าประกวดด้วย | มีผลประโยชน์ทับซ้อน |
| คุณพ่อเป็นเจ้าของร้านค้า แล้วให้ลูกตัวเองตัดสินใจว่าจะซื้อของจากร้านไหนดี | มีผลประโยชน์ทับซ้อน |
สิ่งที่ควรทำเมื่อพบเจอผลประโยชน์ทับซ้อน:
- แจ้งให้ผู้เกี่ยวข้องรู้ (เปิดเผยความสัมพันธ์)
- ปฏิเสธการตัดสินใจ หรือหลีกเลี่ยงการมีส่วนร่วม
- ขอให้บุคคลที่ไม่มีผลประโยชน์เกี่ยวข้องเป็นผู้ตัดสินใจแทน
คำสอนเสริมในห้องเรียน:
“คนดีจะไม่ตัดสินใจเพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง แต่จะคิดถึงส่วนรวมก่อนเสมอ”
เรื่องน่าอ่านเพิ่มเติม
