เครือข่ายคอมพิวเตอร์ และการใช้อินเทอร์เน็ตอย่างปลอดภัยในชีวิตประจำวัน

การใช้อินเทอร์เน็ตค้นหาความรู้

การใช้คำค้นที่ตรงประเด็น กระชับ จะทำให้ได้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วและตรงตามความต้องการ การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล เช่น พิจารณาประเภทของเว็บไซต์ (หน่วยงานราชการ สำนักข่าว องค์กร) ผู้เขียน วันที่เผยแพร่ข้อมูล การอ้างอิง เมื่อได้ข้อมูลที่ต้องการจากเว็บไซต์ต่าง ๆ จะต้องนำเนื้อหามาพิจารณา เปรียบเทียบ แล้วเลือก ข้อมูลที่มีความสอดคล้องและสัมพันธ์กัน การทำรายงานหรือการนำเสนอข้อมูลจะต้องนำข้อมูลมาเรียบเรียง สรุปเป็นภาษาของตนเองที่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายและวิธีการนำเสนอ

อินเทอร์เน็ตเป็นแหล่งข้อมูลขนาดใหญ่ที่เราสามารถค้นหาความรู้ได้จากเว็บไซต์ต่างๆ เช่น

• เว็บสารานุกรม (Wikipedia)
• เว็บไซต์ราชการ (moe.go.th, dlt.go.th)
• เว็บไซต์ข่าวการศึกษา หรือห้องสมุดออนไลน์

วิธีประเมินความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์

1. ดูว่าเว็บนั้นเป็นของใคร – ราชการ/โรงเรียน/องค์กรหรือไม่
2. มีวันที่อัปเดตหรือไม่ – ข้อมูลเก่ามากอาจไม่ถูกต้อง
3. มีแหล่งอ้างอิงชัดเจนหรือเปล่า – ถ้ามีจะน่าเชื่อถือมากขึ้น
4. ภาษาที่ใช้เป็นกลางหรือโน้มน้าวเกินจริงหรือไม่

คำแนะนำสำหรับนักเรียน:

• ใช้คำค้นให้เจาะจง เช่น “โครงงานวิทยาศาสตร์ ป.5”
• หลีกเลี่ยงเว็บที่มีโฆษณาแทรกมากเกินไป
• อย่ากดลิงก์ที่น่าสงสัยหรือไม่รู้จัก

แนวทางการใช้งานเทคโนโลยีอย่างปลอดภัย

การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เข้าใจสิทธิและหน้าที่ของตน เคารพในสิทธิ ของผู้อื่น เช่น ไม่สร้างข้อความเท็จและส่งให้ผู้อื่น ไม่สร้างความเดือดร้อนต่อผู้อื่นโดยการส่งสแปม ข้อความลูกโซ่ ส่งต่อโพสต์ที่มีข้อมูลส่วนตัวของผู้อื่น ส่งคำเชิญเล่นเกม ไม่เข้าถึงข้อมูลส่วนตัวหรือ การบ้านของบุคคลอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์/ชื่อบัญชีของผู้อื่น การสื่อสารอย่างมีมารยาทและรู้กาลเทศะ

การใช้อินเทอร์เน็ตให้ปลอดภัยต้องอาศัยความรู้เรื่อง สิทธิ และ ความรับผิดชอบ เช่น

สิ่งที่ควรทำ

• ใช้รหัสผ่านที่คาดเดายาก และไม่บอกใคร
• แจ้งครูหรือผู้ปกครองทันที หากพบข้อความไม่เหมาะสม
• เคารพผู้อื่น เช่น ไม่แอบใช้รูปคนอื่น หรือส่งข้อความหยาบคาย
• อ้างอิงแหล่งที่มาทุกครั้งที่นำข้อมูลจากเว็บมาใช้

สิ่งที่ไม่ควรทำ

• แชร์ข้อมูลส่วนตัว เช่น ที่อยู่ เบอร์โทร หรือรหัสผ่าน
• เชื่อทุกอย่างจากอินเทอร์เน็ตโดยไม่ตรวจสอบ
• กดลิงก์ที่ไม่น่าเชื่อถือ อาจเป็นไวรัสหรือสแกม
• คัดลอกผลงานคนอื่นโดยไม่ให้เครดิต

หากเจอพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น การกลั่นแกล้งทางออนไลน์ (Cyberbullying)
ให้บันทึกหลักฐาน (ภาพ/ข้อความ) แล้วแจ้งผู้ใหญ่ทันที เช่น คุณครูหรือผู้ปกครอง

ตอนที่ 2.1 อินเทอร์เน็ตค้นหาความรู้

• 2.1.1 เครือข่ายคอมพิวเตอร์ 
• 2.1.2 การใช้อินเทอร์เน็ต
• 2.1.3 การใช้คำค้นหาข้อมูล
• 2.1.4 การค้นหาภาพบนอินเทอร์เน็ต
• 2.1.5 ฉลาดค้นบนอินเทอร์เน็ต
• 2.1.6 การค้นหาข้อมูลที่สนใจ

ตอนที่ 2.2 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย

• 2.2.1 บริการบนอินเทอร์เน็ต : ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
• 2.2.2 บริการบนอินเทอร์เน็ต : ยูทูบ 
• 2.2.3 บริการบนอินเทอร์เน็ต : เครือข่ายสังคมออนไลน์
• 2.2.4 บริการบนอินเทอร์เน็ต : บริการของ Google
• 2.2.5 ข้อปฏิบัติในการใช้อินเทอร์เน็ต

สรุป

การใช้อินเทอร์เน็ตและเทคโนโลยีอย่างปลอดภัยเป็นทักษะจำเป็นในยุคดิจิทัล เด็ก ๆ ควรเรียนรู้การ ค้นหาความรู้ด้วยวิธีที่ถูกต้อง, คิดอย่างมีวิจารณญาณ และ ใช้อย่างมีจริยธรรม เพื่อให้สามารถเติบโตอย่างปลอดภัยในโลกออนไลน์

แหล่งเรียนรู้แนะนำ

• ThaiCert.or.th — ความรู้ด้านความปลอดภัยไซเบอร์
• DLTV — สื่อเรียนออนไลน์ระดับประถม
• Google Safety Center — เทคนิคความปลอดภัยบนโลกออนไลน์