การเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไข: การทำงานของโปรแกรมแบบเลือกทำตามเงื่อนไข (Decision)

การเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไขเป็นกระบวนการที่สำคัญและจำเป็นในวงการการเขียนโปรแกรม การทำงานของโปรแกรมแบบเลือกทำตามเงื่อนไข หรือที่เรียกว่า Decision Making สามารถแบ่งออกเป็น 3 แบบหลัก ซึ่งได้แก่ คำสั่ง If…Then, คำสั่ง If…Then…Else, และ คำสั่ง If…Then…Elseif

1. คำสั่ง If…Then

คำสั่ง If…Then เป็นคำสั่งที่ใช้ในการตรวจสอบเงื่อนไขและดำเนินการเมื่อเงื่อนไขนั้นเป็นจริง คำสั่งนี้จะมีทางเลือกเพียงทางเดียวเท่านั้น คำสั่งจะทำงานตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then

if condition:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขเป็นจริง

ในตัวอย่างนี้ เมื่อเงื่อนไขที่กำหนดเป็นจริง โค้ดภายในบล็อกจะถูกดำเนินการ

การประยุกต์ใช้ในโปรแกรมจริง

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then ในโปรแกรมที่ตรวจสอบอายุของผู้ใช้

age = int(input("กรุณาใส่อายุของคุณ: "))

if age >= 18:
    print("คุณสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้")

ในตัวอย่างนี้ หากผู้ใช้มีอายุ 18 ปีหรือมากกว่า โปรแกรมจะแสดงข้อความว่า “คุณสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้”

2. คำสั่ง If…Then…Else

คำสั่ง If…Then…Else เป็นการขยายความสามารถของคำสั่ง If โดยเพิ่มทางเลือกอีกทางหนึ่งเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ คำสั่งนี้ทำให้โปรแกรมมีทางเลือกสองทาง

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then…Else

if condition:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขเป็นจริง
else:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ

ในตัวอย่างนี้ โปรแกรมจะดำเนินการตามเงื่อนไขที่กำหนด ไม่ว่าจะเป็นจริงหรือเท็จ

การประยุกต์ใช้ในโปรแกรมจริง

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then…Else ในโปรแกรมที่ตรวจสอบคะแนนของนักเรียน

score = int(input("กรุณาใส่คะแนนของคุณ: "))

if score >= 50:
    print("คุณสอบผ่าน")
else:
    print("คุณสอบไม่ผ่าน")

ในตัวอย่างนี้ หากนักเรียนมีคะแนน 50 คะแนนหรือมากกว่า โปรแกรมจะแสดงข้อความว่า “คุณสอบผ่าน” แต่ถ้าคะแนนน้อยกว่า 50 โปรแกรมจะแสดงข้อความว่า “คุณสอบไม่ผ่าน”

3. คำสั่ง If…Then…Elseif

คำสั่ง If…Then…Elseif เป็นการขยายความสามารถของคำสั่ง If…Then…Else โดยเพิ่มเงื่อนไขเพิ่มเติม ทำให้มีทางเลือกมากกว่าสองทาง

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then…Elseif

if condition1:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขที่ 1 เป็นจริง
elif condition2:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขที่ 2 เป็นจริง
else:
    # ดำเนินการเมื่อเงื่อนไขทั้งหมดเป็นเท็จ

ในตัวอย่างนี้ โปรแกรมจะตรวจสอบเงื่อนไขหลายๆ เงื่อนไขและดำเนินการตามเงื่อนไขที่เป็นจริง

การประยุกต์ใช้ในโปรแกรมจริง

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง If…Then…Elseif ในโปรแกรมที่ตรวจสอบระดับเกรดของนักเรียน

score = int(input("กรุณาใส่คะแนนของคุณ: "))

if score >= 80:
    print("เกรดของคุณคือ A")
elif score >= 70:
    print("เกรดของคุณคือ B")
elif score >= 60:
    print("เกรดของคุณคือ C")
else:
    print("คุณต้องพยายามอีกครั้ง")

ในตัวอย่างนี้ โปรแกรมจะตรวจสอบคะแนนของนักเรียนและแสดงผลตามระดับเกรดที่กำหนด

การสรุปการทำงานของโปรแกรมแบบเลือกทำตามเงื่อนไข

การเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไขเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในการพัฒนาโปรแกรมที่มีความซับซ้อน การใช้คำสั่ง If…Then, If…Then…Else, และ If…Then…Elseif ช่วยให้โปรแกรมสามารถตัดสินใจและดำเนินการตามเงื่อนไขที่กำหนดได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ การทำความเข้าใจและใช้คำสั่งเหล่านี้อย่างถูกต้องจะช่วยให้โปรแกรมเมอร์สามารถสร้างโปรแกรมที่มีความยืดหยุ่นและตอบสนองต่อเงื่อนไขต่างๆ ได้ดีขึ้น