รู้จักขั้นตอนการแก้ปัญหา

ขั้นตอนการแก้ปัญหาเป็นหลักการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและให้ผลลัพธ์ที่ดี ซึ่งประกอบด้วย ระบุปัญหา รวบรวมข้อมูล วางแผนการแก้ปัญหา แก้ปัญหา ทดสอบและประเมินผล

ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล (Gathering)

สถานการณ์ตัวอย่าง

          แบงค์ชอบนอนดูการ์ตูนและเล่นเกมตอนกลางคืน ทำให้นอนดึกเป็นประจำส่งผลให้แบงค์ตื่นสาย และเดินทางไปโรงเรียนไม่ทันเวลาเข้าเรียน โดนหักคะแนนความประพฤติแบงค์จึงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเอง โดยปรับเวลานอนให้เร็วขึ้น แล้วตื่นให้เช้ากว่าเดิม เพื่อไปโรงเรียนได้ทันเวลาเข้าเรียน

• จากสถานการณ์ ปัญหาคืออะไร
• ส่งผลกระทบอย่างไรบ้าง
• ในสถานการณ์มีวิธีการแก้ปัญหาอย่างไร

การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา

• ตอนนี้นักเรียนมีปัญหาเกี่ยวกับอะไร
• นักเรียนคิดว่าปัญหาดังกล่าวมีวิธีการแก้ปัญหาหรือไม่
• นักเรียนเคยลองหาวิธีแก้ปัญหาดังกล่าวหรือไม่
• ถ้าเคย นักเรียนแก้ปัญหาดังกล่าวสำเร็จหรือไม่

ขั้นตอนการแก้ปัญหา

ขั้นตอนการแก้ปัญหา ประกอบด้วยกัน 5 ขั้นตอน ครอบคลุม (1) ระบุปัญหา (2) รวบรวมข้อมูล (3) วางแผนการแก้ปัญหา (4) แก้ปัญหา และ (5) ทดสอบและประเมินผล

1.  ระบุปัญหา เป็นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาว่าต้องการอะไรทราบอะไร

2. รวบรวมข้อมูล เป็นการรวบรวมข้อมูล นำความรู้ที่มีอยู่หรือหาความรู้เพิ่มเติมมาแก้ปัญหานั้น

3. วางแผนการแก้ปัญหา เป็นการวางแผนออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ซึ่งอาจมีหลายวิธี โดยเลือกวิธีการที่เหมาะสมกับสถานการณ์ของตนเอง

4.  แก้ปัญหา   เป็นการเริ่มแก้ปัญหาตามวิธีการที่เลือก

5. ทดสอบและประเมินผล   เป็นการตรวจสอบผลลัพธ์ที่ได้ว่าสามารถแก้ปัญหาที่ต้องการได้หรือไม่

• ก่อนที่นักเรียนจะลงมือแก้ปัญหา นักเรียนทำอย่างไร
• หลังจากที่นักเรียนลงมือแก้ปัญหาแล้ว นักเรียนทำอย่างไร

ปัญหาพาเด็กน้อยไปขึ้นจรวด นักเรียนจะหาเส้นทางที่พาเด็กเดินทางผ่านด่านไปขึ้นจรวดได้อย่างไรให้เสียค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด

สถานการณ์ตัวอย่าง

เด็กคนหนึ่งจะเดินทางผ่านด่านไปขึ้นจรวดที่อยู่อีกด้านหนึ่ง แต่การเดินทางนั้นจะต้องเสีย  ค่าใช้จ่ายตามที่กำหนดในตาราง นักเรียนจะหาเส้นทางที่พาเด็กเดินผ่านไปได้อย่างไรโดยให้เสียค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด และการเดินทางนั้นจะต้องเดินทางขึ้นหรือลง ไปทางซ้ายหรือขวา ไม่สามารถเดินทางในแนวทแยงหรือแนวเฉียงได้

• ปัญหาของสถานการณ์ดังกล่าวคืออะไร
• ปัญหาดังกล่าวอยู่ในขั้นตอนใดของขั้นตอนการแก้ปัญหา
• จากสถานการณ์นี้ต้องรวบรวมข้อมูลอะไร
• ขั้นวางแผนการแก้ปัญหามีวิธีการอย่างไร
• ขั้นแก้ปัญหาของสถานการณ์เป็นอย่างไร
• ขั้นทดสอบและประเมินผลของสถานการณ์เป็นอย่างไร
• จากตัวอย่างพาเด็กน้อยไปขึ้นจรวด จงบอกจำนวนครั้งของด่านที่ต้องผ่าน
• มีเส้นทางที่สั้นกว่านี้หรือไม่ ถ้ามีทำไมจึงไม่เลือกเส้นทางนั้น

โดยสรุป ขั้นตอนการแก้ปัญหาเป็นหลักการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและให้ผลลัพธ์ที่ดี ซึ่งประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ครอบคลุม (1) ระบุปัญหา (2) รวบรวมข้อมูล (3) วางแผนการแก้ปัญหา (4) แก้ปัญหา และ (5) ทดสอบและประเมินผล