1.1.3 โครงสร้างผังงาน

การกำหนดโครงสร้างของการเขียนผังงาน เพื่อนำไปใช้ในการเขียนโปรแกรม เป็นการกำหนดขั้นตอนให้โปรแกรมทำงาน โดยมีโครงสร้างการควบคุมพื้นฐาน 3 หลักการ ดังนี้

1. โครงสร้างแบบลำดับ (Sequence Structure)
2. โครงสร้างแบบเลือกทำ หรือมีเงื่อนไข (Selection Structure)
3. โครงสร้างแบบการทำซ้ำ (Repetition Structure)

ซึ่งการกำหนดโครงสร้างของผังงาน จะช่วยให้การทำงานเป็นขั้นตอนตามลำดับ สามารถเข้าใจถึงความต้องการนำไปสู่การแก้ไขที่ตรงจุดได้ ช่วยลดข้อผิดพลาดและสามารถตรวจสอบข้อผิดพลาดได้ง่าย และยังช่วยพัฒนาทักษะที่ดีในการวางแผน การวิเคราะห์ปัญหาในการทำงาน และปัญหาที่พบเจอในชีวิตประจำวันได้อีกด้วย

Read more: 1.1.3 โครงสร้างผังงาน

การเขียนผังงาน จะช่วยให้การทำงานเป็นขั้นตอนตามลำดับ สามารถเข้าใจถึงความต้องการนำไปสู่การแก้ไขที่ตรงจุดได้ ช่วยลดข้อผิดพลาดและสามารถตรวจสอบข้อผิดพลาดได้ง่าย และยังช่วยพัฒนาทักษะที่ดีในการวางแผน การวิเคราะห์ปัญหาในการทำงาน และปัญหาที่พบเจอในชีวิตประจำวันได้อีกด้วย ซึ่งการกำหนดโครงสร้างของการเขียนผังงาน เพื่อนำไปใช้ในการเขียนโปรแกรม เป็นการกำหนดขั้นตอน ให้โปรแกรมทำงาน โดยมีโครงสร้างการควบคุมพื้นฐาน 3 หลักการ ดังนี้

1. โครงสร้างแบบลำดับ (Sequence Structure)

โครงสร้างแบบลำดับ (Sequence Structure) คือการเขียนให้การทำงานจากบนลงล่าง เขียนคำสั่งเป็นบรรทัด และทำทีละบรรทัด จากบรรทัดบนสุด ลงไปจนถึงบรรทัดล่างสุด

2. โครงสร้างแบบเลือกทำ หรือมีเงื่อนไข (Selection Structure)

โครงสร้างแบบเลือกทำ หรือมีเงื่อนไข (Selection Structure) เป็นโครงสร้างที่มีเงื่อนไข ขั้นตอนการทำงานบางขั้นตอนต้องมีการตัดสินใจ เพื่อเลือกวิธีการประมวลผลขั้นต่อไป และจะมีบางขั้นตอนที่ไม่ได้รับการประมวลผล การตัดสินใจ อาจมีทางเลือก หนึ่งทาง หรือมากกว่าก็ได้ โดยแต่ละโครงสร้างมีชื่อเรียก ดังนี้

1. โครงสร้างที่มีทางเลือกเพียง 1 ทาง เรียกชื่อว่าโครงสร้างแบบ if 
2. โครงสร้างที่มีทางเลือกเพียง 2 ทาง เรียกชื่อว่าโครงสร้างแบบ if…then…else
3. โครงสร้างที่มีทางเลือกมากกว่า 2 ทาง เรียกชื่อว่า โครงสร้างแบบ switch case  และโครงสร้างแบบ if – elseif

3. โครงสร้างแบบการทำซ้ำ (Repetition Structure)

โครงสร้างแบบการทำซ้ำ (Repetition Structure) เป็นโครงสร้างที่มีการทำกระบวนการหนึ่งหลายครั้ง เป็นโครงสร้างที่ขั้นตอนการทำงานบางขั้นตอนได้รับการประมวลผลมากกว่าหนึ่งครั้ง ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขบางประการโครงสร้างแบบทำซ้ำนี้ต้องมีการตัดสินใจในการทำงานซ้ำ และลักษณะการทำงานของโครงสร้างแบบนี้มี 2 ลักษณะ ดังนี้

1. การทำซ้ำแบบ do while คือ มีการตรวจสอบเงื่อนไขในการทำซ้ำทุกครั้งก่อนดำเนินการกิจกรรมใดๆ ถ้าเงื่อนไขเป็นจริงจะทำงานซ้ำไปเรื่อย ๆ และหยุดเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ โครงสร้างที่มีทางเลือกเพียง 2 ทาง เรียกชื่อว่าโครงสร้างแบบ if…then…else
2. การทำซ้ำแบบ do until คือ กิจกรรมซ้ำเรื่อย ๆ จนกระทั่งเงื่อนไขที่กำหนดเป็นจริงแล้วจึงหยุดการทำงาน โดยแต่ละครั้งที่เสร็จสิ้นการดำเนินการแต่ละรอบจะต้องมีการตรวจสอบเงื่อนไข

การใช้ผังงานในการเขียนโปรแกรม หรือใช้ในการอธิบายกระบวนการทำงานจะช่วยทำให้ตรวจสอบข้อผิดพลาดของโปรแกรมได้ง่าย และยังทำให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการทำงานของโปรแกรมและแก้ไขโปรแกรม หรือกระบวนการทำงานได้ง่าย

โดยสรุป ในชีวิตประจำวันเรามักจะพบเจอกับปัญหาต่างๆ มากมาย ซึ่งในทุกปัญหา สามารถนำมาเขียนเป็นผังงาน เพื่อให้มองเห็นภาพรวมของกระบวนการทำงาน ช่วยให้เราสามารถแก้ปัญหาได้อย่างเป็นลำดับขั้นตอน และสามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่นเดียวกับการเขียนโปรแกรม จำเป็นจะต้องเขียนผังงานตามโครงสร้าง เพื่อให้โปรแกรม หรือคอมพิวเตอร์ทำงานตามขั้นตอน สามารถเข้าใจถึงความต้องการ นำไปสู่การแก้ไขที่ตรงจุดได้และยังช่วยลดข้อผิดพลาดและสามารถตรวจสอบข้อผิดพลาดได้ง่าย