ความรัก เป็นสุดยอดของความปรารถนา เป็นสิ่งสวยงาม ทำให้มีความสุข ทุกคนอยากมีความรักที่ดี มีคนรักที่ดี ได้ใช้ชีวิตร่วมกัน ครองคู่ไปจนแก่เฒ่า บางคนโชคดีได้เจอรักแท้ บางคนผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่า สื่อออนไลน์เปิดโอกาสให้เราได้รู้จักเพื่อนใหม่ มีเว็บไซต์ให้บริการจับคู่ เพื่อนออนไลน์อาจกลายเป็นคนรักหรือคนลวง ทุกอย่างล้วนเป็นไปได้
Romance Scam คืออะไร รู้จักไว้ก่อนตกเป็นเหยื่อ
Romance Scam คือ การหลอกให้หลงรัก หลอกให้เชื่อว่ารัก หลอกให้เชื่อใจ ให้ความหวังว่าจะแต่งงาน ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกันตลอดไป และใช้ความรักความเชื่อใจหรือความหวังของเหยื่อเพื่อแสวงหาประโยชน์ โดยหลอกให้โอนเงินหรือทรัพย์สินอื่น ๆ ไปให้ หลอกให้กระทำผิดบางอย่าง เช่น ขนส่งยาเสพติดหรือสิ่งผิดกฎหมาย ปลอมแปลงเอกสาร เมื่อเหยื่อเริ่มรู้ตัว คนร้ายก็จะหนีหาย ทิ้งให้เหยื่อเสียทั้งเงินและเสียทั้งใจ
คนร้ายที่เข้ามาหลอกลวงเหยื่อนั้น มักจะใช้รูปภาพของบุคคลอื่นที่ดูดี หล่อ สวย น่าเชื่อถือ มักใช้ภาพที่มีการแต่งกายดูดี ภูมิฐาน หรือภาพคนในเครื่องแบบ เช่น ทหาร แพทย์ นักธุรกิจ วิศวกร มีสถานะในโลกออนไลน์เป็นคนโสด หรืออาจเคยแต่งงานมาแล้วแต่ภรรยาเสียชีวิตหรือหย่าร้างกับภรรยาแล้ว
คนร้ายอาจจะแอบอ้างเป็นบุคคลในรูป ใช้ข้อมูลของบุคคลจริงในรูป หรืออาจจะสร้างตัวตนใหม่โดยใช้รูปคนอื่นแต่งเรื่องราวให้ดูน่าเชื่อถือ เพื่อให้เหยื่อเชื่อใจจากภาพลักษณ์ที่เห็น คนร้ายจะแฝงตัวอยู่ในสังคมออนไลน์ทั่วไป ในเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันหาคู่ต่างๆ และอาจติดต่อพูดคุยกับเหยื่อได้ทุกช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นทางอีเมล เฟซบุ๊ก ไลน์ เมสเซนเจอร์ ฯลฯ
เหยื่อของ Romance Scam
คนที่อาจตกเป็นเหยื่อของ Romance Scam มักเป็นคนที่มีสถานะโสด หย่าร้าง เป็นม่าย เนื่องจากเป็นกลุ่มที่น่าจะเหงา และต้องการหาเพื่อนใจ อาจเป็นผู้สูงอายุที่อยู่ลำพัง มีเวลาว่าง ขาดการดูแลใกล้ชิดจากบุตรหลาน อาจเป็นสาวใหญ่ที่แสวงหารักแท้ หรืออาจจะเป็นใครก็ได้
ผู้ที่ตกเป็นเหยื่อได้ง่ายคือคนที่ไม่ระแวดระวังตนเอง มองโลกในแง่ดีเกินไป เชื่อคนง่าย และเปิดโอกาสให้คนที่ไม่รู้จักเข้ามาพูดคุยสร้างสัมพันธ์ได้ง่าย มีพฤติกรรมเสี่ยงอย่างอื่นด้วย เช่น ใส่ข้อมูล ประวัติส่วนตัว ภาพถ่ายของตนเอง อัปเดตเรื่องราวในชีวิตประจำวันต่าง ๆ ไว้บนเฟซบุ๊ก หรือในเว็บไซต์หาคู่ต่าง ๆ โดยมักตั้ง status ที่เป็นสาธารณะในสื่อสังคมออนไลน์
เมื่อคนร้ายเลือกเหยื่อได้แล้ว ก็จะเข้ามาพูดคุย ตีสนิท โดยการเล่าเรื่องราวที่แต่งขึ้นของตนเอง เช่น เป็นข้าราชการเกษียณ นักธุรกิจ หรือมหาเศรษฐี โสดหรือสมรสแล้วแต่สามีหรือภรรยาเสียชีวิต คนร้ายจะหลอกถามข้อมูลส่วนตัว เช่น อายุ อาชีพ เพื่อประเมินและสังเกตจุดอ่อนของเหยื่อ ทำให้เชื่อ ทำให้รัก เพื่อให้การหลอกลวงนั้นเป็นผล
รูปแบบการหลอกลวง Romance Scam
o หว่านล้อมด้วยคำพูดทำให้หลงรัก เช่น ถูกชะตาเมื่อแรกเห็นภาพในโปรไฟล์ เป็นบุพเพสันนิวาส รู้สึกว่ามีวาสนาต่อกัน ยิ่งพูดคุยยิ่งรู้จักก็ยิ่งรัก กำลังมองหารักแท้หรือเพื่อนใจที่จะมาลงหลักปักฐานใช้ชีวิตร่วมกันในบั้นปลาย จะหอบเงินเกษียณหรือจากการทำธุรกิจมาทั้งชีวิตแล้วเดินทางมาหามาแต่งงานด้วย แต่ยังติดขัดที่ขั้นตอนการเดินทาง การโอนถ่ายทรัพย์สมบัติ ฯลฯ โดยเฉพาะคนร้ายที่เป็นชาวต่างชาติ ซึ่งยังออกนอกประเทศไม่ได้ด้วยเงื่อนไขบางประการ ต้องให้เหยื่อโอนเงินไปช่วย ไม่ว่าจะเป็นเงินค้ำประกัน เงินค่าดำเนินการบางอย่าง ค่าตั๋วเครื่องบิน ค่าธรรมเนียม และอื่น ๆ อีกมากมาย เหยื่อหลงเชื่อเพราะรักหรือต้องการทรัพย์สินจากเรื่องหลอกลวงที่คนร้ายสร้างขึ้น
o หลอกว่าเป็นนักธุรกิจหรือมหาเศรษฐีที่จะมาลงทุนในประเทศไทย ต้องการหาคนมาร่วมลงทุนด้วย หลอกให้เหยื่อโอนเงินไปช่วยหมุนในธุรกิจก่อน เหยื่อหลงเชื่อเพราะคนร้ายหลอกว่าจะได้เงินก้อนใหญ่ ผลตอบแทนสูงหลายสิบเท่า หากรีบลงทุนเสียแต่ตอนนี้
o หลอกว่าส่งสิ่งของมีราคาสูงมากมาให้ แต่ของติดอยู่ที่ด่านตรวจ จึงขอให้เหยื่อช่วยโอนเงินไปจ่ายก่อนเพื่อจะได้นำของออกมาให้เหยื่อได้ เหยื่อหลงเชื่อเพราะหวังสิ่งของราคาสูงนั้น
o หลอกว่ามีพ่อแม่พี่น้องหรือแม้แต่ตัวเองกำลังป่วย ขอให้เหยื่อส่งเงินไปช่วยรักษา เมื่อหายแล้วจะได้เดินทางมาหา หลอกว่ากำลังเดือดร้อนต้องใช้เงินจำนวนมากๆ เช่น ชำระหนี้ หรือไถ่ถอนที่ดินหรือบ้าน เหยื่อหลงเชื่อเพราะรัก สงสาร และหวังที่จะได้ใช้ชีวิตร่วมกันจึงยอมช่วยเหลือ
ทุกรูปแบบมาพร้อมคำสัญญาว่าจะคืนเงินให้ตามจำนวนหรือมากกว่าหลายเท่า รวมทั้งสัญญาว่าจะแต่งงานมีอนาคตร่วมกัน เมื่อเหยื่อเริ่มรู้ตัวหรือสงสัยว่าอาจจะถูกหลอก หรือเหยื่อหมดตัวแล้ว คนร้ายจะหนี ไม่ติดต่อกับเหยื่อ และไม่ให้เหยื่อติดต่อได้ โดยปิดทิ้งบัญชีออนไลน์ต่างๆ ซึ่งก็สร้างขึ้นมาเพื่อวัตถุประสงค์นี้อยู่แล้ว คนร้ายมักใช้ประวัติและรูปภาพปลอม ทำให้ติดตามตัวได้ยาก หรือถ้าติดต่อได้ก็อาจเป็นคนที่ถูกนำรูปภาพมาใช้ ไม่ใช่คนร้ายตัวจริง
รู้ป้องกัน ก่อนตกเป็นเหยื่อของ Romance Scam
o หากพูดคุยกับคนแปลกหน้าออนไลน์ ควรตรวจสอบข้อมูลของบุคคลดังกล่าวเสียก่อนว่ามีตัวตนอยู่จริงหรือไม่ และเป็นบุคคลตามที่บอกไว้จริงหรือไม่ อาจตรวจสอบจากรูปโพรไฟล์ โดยการดาวน์โหลดแล้วสืบค้นดูว่ามีภาพปรากฏอยู่ที่ใดบ้างหรือไม่ เป็นใคร การสืบค้นรูปภาพสามารถใช้บริการของกูเกิล https://images.google.com ข้อสังเกตคือหากเป็นมิจฉาชีพมักใช้บัญชีโปรไฟล์ปลอมที่สร้างขึ้นมาใหม่ๆ มีเพื่อนน้อยมากหรือไม่มีเลยสักคน มีภาพกิจกรรม การติดต่อ หรือโพสต์ต่าง ๆ น้อยมาก ๆ และมักติดต่อหว่านล้อมด้วยคำพูดหวาน ๆ ทั้งมีข้อเสนอที่ดีเกินกว่าจะเป็นความจริง
o ไม่เชื่อคนหรือเรื่องราวต่าง ๆ ง่าย ๆ และอย่าโอนเงินให้ใครโดยเด็ดขาด โดยเฉพาะคนที่รู้จักทางออนไลน์ อย่าคิดว่าจะได้เงินคืน ตระหนักอยู่เสมอว่าไม่มีของฟรีในโลก
o ไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวกับบุคคลอื่น ไม่ใส่ข้อมูลส่วนตัวลงบนสื่อออนไลน์ ไม่ตั้ง status เป็นสาธารณะ และป้องกันการถูกขโมยตัวตนและข้อมูลสำคัญในบัญชีต่าง ๆ โดยการใช้พาสเวิร์ดที่มีความมั่นคงปลอดภัย คาดเดาได้ยาก
ตกเป็นเหยื่อ แล้วทำไง
หากตกเป็นเหยื่อของ Romance Scam แล้ว ให้เก็บหลักฐานการโอนเงิน และเก็บภาพข้อความการพูดคุยกับคนร้ายผ่านช่องทางต่าง ๆ เก็บชื่อบัญชี ภาพโปรไฟล์ และข้อมูลของคนร้ายไว้ให้มากที่สุด นำไปแจ้งความกับสถานีตำรวจเพื่อดำเนินคดี โดยมีคำแนะนำเพิ่มเติมจากกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) ดังนี้
1. ให้ผู้เสียหายเตรียมเอกสารส่วนตัว และสำเนาบัตรประจำตัวประชาชน ไปด้วย
2. กรณีที่เสียหายต่อชื่อเสียง ให้เตรียมหลักฐานที่พบว่ามีการกระทำความผิด เช่น หน้าจอ หน้าเว็บไซต์ หน้าโปรแกรมไลน์ โปรแกรมเฟซบุ๊ก หรือหน้าเพจที่พบการกระทำความผิด พรินต์ออกจากระบบคอมพิวเตอร์แล้วนำไปด้วย
3. กรณีที่เสียหายต่อทรัพย์ ให้เตรียมหลักฐานที่พบการกระทำความผิด การหลอกลวง พรินต์ออกจากระบบคอมพิวเตอร์ หลักฐานการโอนเงินต่าง ๆ นำไปด้วย
4. ให้ไปแจ้งความ ณ สถานีตำรวจท้องที่เกิดเหตุ สถานีตำรวจนครบาล หรือสถานีตำรวจภูธร หรือท่านสามารถเดินทางไปร้องทุกข์ที่่ บก.ปอท. ได้เช่นกัน
นอกจากนี้ยังสามารถโทรศัพท์ไปที่สายด่วนของ สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน หรือ สำนักงาน ปปง. ได้ที่หมายเลข 1710 เวลาทำการ 08.30 – 16.30 น.
สำหรับประเทศไทยนั้น ข้อมูลจากสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน ได้ระบุว่า ในช่วงหนึ่งปีที่ผ่านมานับตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2561 จนถึง 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 สถิติการรับเรื่องคดีที่เป็น Romance Scam มีผู้เสียหายหลงเชื่อและโอนเงินจำนวน 332 ราย รวมมูลค่าความเสียหายประมาณ 193,015,902.11 บาท
ความเสียหายในทรัพย์สินเป็นเรื่องหนึ่ง แต่ความเสียหายทางจิตใจเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ญาติพี่น้องจะต้องช่วยกันดูแลรักษาบาดแผลเพื่อฟื้นคืนจิตใจของเหยื่อ และให้ความผิดพลาดเป็นบทเรียน ระมัดระวังไม่ให้เกิดขึ้นซ้ำอีก
