ไซยาไนด์ (Cyanides) เป็นกลุ่มของสารเคมีที่มีไซยาไนด์ไอออน (CN –) เป็นองค์ประกอบ เป็นสารพิษอันตรายที่ใช้ในอุตสาหกรรมกระดาษ สิ่งทอ และพลาสติก เป็นต้น และสามารถปล่อยออกมาจากธรรมชาติในอาหารบางชนิดหรือในพืชบางชนิด ไซยาไนด์เป็นสารเคมีที่ออกฤทธิ์เร็วและอาจทำให้ถึงตายได้ เนื่องจากมันจะไปรบกวนความสามารถของร่างกายในการใช้ออกซิเจนหรือยับยั้งการหายใจระดับเซลล์
ไซยาไนด์อาจเป็นก๊าซหรือของเหลวที่ไม่มีสี เช่น ไฮโดรเจนไซยาไนด์ (HCN) หรือไซยาโนเจนคลอไรด์ (CNCl) ไซยาไนด์ยังสามารถพบในรูปแบบผลึก (ของแข็ง) เช่น โซเดียมไซยาไนด์ (NaCN) หรือโพแทสเซียมไซยาไนด์ (KCN) ได้ด้วย ไซยาไนด์มีกลิ่น “อัลมอนด์ขม” แต่ก็ไม่ได้มีกลิ่นเสมอไป และไม่ใช่ทุกคนที่จะตรวจจับกลิ่นนี้ได้
อาการของผู้ได้รับไซยาไนด์
- เจ็บหน้าอก
- แน่นหน้าอก
- สับสน
- มึนศีรษะ
- เจ็บตา
- น้ำตาไหล
- หายใจลำบาก
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้
- หัวใจเต้นเร็วหรือช้า
- หายใจเร็วหรือช้า
- กระสับกระส่าย
- หายใจสั้น
- อาเจียน
- อ่อนล้า
อาการของผู้ได้รับไซยาไนด์ในปริมาณมาก - หมดสติ
- เสียชีวิต
- ความดันโลหิตสูงหรือต่ำ
- ปอด
- ชัก
หากสัมผัสกับไซยาไนด์ ต้องทำอย่างไร
หากสัมผัสกับไซยาไนด์ ให้ออกจากพื้นที่ที่ไซยาไนด์แพร่กระจาย และหายใจในที่มีอากาศบริสุทธิ์ กรณีที่ไซยาไซด์กระจายอยู่ในพื้นที่เปิดด้านนอก ให้หลบเข้าในตัวอาคารพร้อมทั้งปิดหน้าต่างและระบบระบายอากาศ เพื่อให้แน่ใจว่าสิ่งปนเปื้อนจะไม่เข้ามาภายใน หรือหากไม่สามารถเข้าภายในอาคารได้ให้หนีออกจากบริเวณที่ไซยาไนด์แพร่กระจาย
การอาบน้ำเป็นวิธีที่ดีในการกำจัดไซยาไนด์ออกจากร่างกาย หากสัมผัสกับไซยาไนด์ให้อาบน้ำทันทีหรือเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยถอดเสื้อผ้า รวมถึงเครื่องประดับทุกชิ้นและคอนแทคเลนส์ออกจากร่างกาย แยกเก็บใส่ถุง หากดวงตามีอาการแสบร้อนหรือไม่สามารถมองเห็นได้ตามปกติ ให้ล้างตาเป็นเวลา 10-15 นาทีด้วยน้ำอุ่น ห้ามใช้ยาหยอดตา
หากได้รับไซยาไนด์เข้าสู่ร่างกาย ต้องทำอย่างไร
หากไซยาไนด์เข้าสู่ร่างกายโดยการกิน ให้รีบส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุดเพื่อล้างท้อง เพราะถ้าท้องว่าง การออกฤทธิ์จะค่อนข้างเร็วมาก
แหล่งข้อมูล
NEW YORK STATE. The Facts About Cyanides. สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2566
Healthline. What Is Cyanide Poisoning? สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2566
Centers for Disease Control and Prevention. Cyanide: Exposure, Decontamination, Treatment. สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2566
