การปฎิรูปการเรียนรู้ในศตวรรตที่ 21 หวังที่จะพัฒนาเด็กไทยและคนไทยให้เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างมีคุณภาพ ดังนั้นการจัดการเรียนรู้ของครู จึงต้องมีการวิเคราะห์หลักสูตร และการจัดการเรียนรู้ที่เน้นเด็กเป็นศูนย์กลาง ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า “กระบวนการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน หรือ 5 STEPs”
เป็นแนวการจัดการเรียนการสอนโดยใช้วิธีการสืบสอบหรือวิธีสอนแบบโครงงาน ครอบคลุม 1. การตั้งคำถาม 2. การสืบค้นข้อมูล 3. การสร้างความรู้ 4. การสื่อสาร และ 5. การนำไปใช้ประโยชน์
ขั้นตอนที่ 1 การเรียนรู้ตั้งคำถาม หรือขั้นตั้งคำถาม
กระบวนการที่ให้ผู้เรียนฝึกสังเกตสถานการณ์ ปรากฏการณ์ต่างๆ จนเกิดความสงสัย จากนั้นฝึกให้ผู้เรียนตั้งคำถามสำคัญ รวมทั้งการคาดคะเนคำตอบ ด้วยการสืบค้นความรู้จากแหล่งต่างๆ และสรุปคำตอบชั่วคราว
ขั้นตอนที่ 2 การสืบค้นข้อมูล
ขั้นตอนการออกแบบ/วางแผนเพื่อรวบรวมข้อมูล สารสนเทศ จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ รวมทั้งการทดลอง เป็นขั้นที่ผู้เรียนใช้หลักการนิรภัย (Deduction reasoning) เพื่อการออกแบบข้อมูล
ขั้นตอนที่ 3 การเรียนรู้เพื่อสร้างองค์ความรู้
ขั้นตอนที่ผู้เรียนมีการคิดวิเคราะห์ข้อมูล การสื่อความหมายข้อมูลด้วยแบบต่างๆ หรือด้วยผังกราฟิก การแปลผล จนถึงการสรุปผล หรือการสร้างคำอธิบาย เป็นการสร้างองค์ความรู้ ซึ่งเป็นแก่นความรู้ประเภท ครอบคลุม
1. ข้อเท็จจริง
2. คำนิยาม
3. มโนทัศน์
4. หลักการ
5. กฏ
6. ทฤษฏี
ขั้นตอนที่ 4 การเรียนรู้เพื่อการสื่อสาร
ขั้นนำเสนอความรู้ที่ได้จากขั้นตอนที่ 1-3 มานำเสนอด้วยการใช้ภาษาที่ถูกต้อง ชัดเจน และเป็นที่เข้าใจ
ขั้นตอนที่ 5 การนำไปใช้ประโยชน์
ขั้นตอนการฝึกผู้เรียนนำความรู้ที่เข้าใจ นำการเรียนรู้ ไปใช้ประโยชน์เพื่อส่วนรวม หรือเห็นต่อประโยชน์ส่วนรวมด้วยการทำงานเป็นกลุ่ม ร่วมสร้างผลงานที่ได้จากการแก้ปัญหาสังคมอย่างสร้างสรรค์ ซึ่งอาจเป็นความรู้ แนวทางสิ่งประดิษฐ์ ซึ่งอาจเป็นนวัตกรรม ด้วยตวามรับผิดชอบต่อสังคม อันเป็นการแสดงออกของการเกื้อกูล และแบ่งปันให้สังคมมีสันติอย่างยั่งยืน
เพื่อให้นักเรียนมีความสามารถพื้นฐานเบื้องต้นสำคัญที่ใช้ในการเรียนรู้ 3 ด้าน คือ
- ความสามารถด้านภาษา (Literacy)
- ความสามารถด้านคำนวณ (Numeracy)
- ความสามารถด้านเหตุผล (Reasoning ability)
ขอบคุณข้อมูลจาก : ทรูปลูกปัญญา และ ครูณา
