การสร้างเกมใน Scratch ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องสนุกสำหรับผู้เรียนเท่านั้น แต่ยังช่วยพัฒนาทักษะการคิดเชิงตรรกะ (Logical Thinking) และการเขียนโปรแกรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้ เราจะนำเสนอ วิธีการสร้างระบบคะแนนในเกม Scratch พร้อมการใช้เงื่อนไข (Condition) เพื่อเพิ่มความท้าทายและความน่าสนใจให้กับเกม
Scratch และความสำคัญของระบบคะแนนในเกม
ระบบคะแนนในเกมเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยเพิ่มแรงจูงใจให้ผู้เล่น ด้วยการแสดงผลลัพธ์ความสำเร็จหรือเป้าหมายที่ต้องการบรรลุ การเพิ่มคะแนนหรือการลดคะแนนในแต่ละสถานการณ์ที่กำหนดไว้ในเกมจะช่วยให้เกมมีความท้าทายมากขึ้น
ขั้นตอนการสร้างระบบคะแนนในเกม Scratch
1. การสร้างตัวแปรสำหรับคะแนน
ตัวแปร (Variable) เป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการสร้างระบบคะแนนใน Scratch เราสามารถสร้างตัวแปรเพื่อใช้เก็บค่า คะแนน ได้ดังนี้:
- ไปที่แถบ ตัวแปร (Variables) และคลิก สร้างตัวแปร (Make a Variable)
- ตั้งชื่อตัวแปร เช่น “คะแนน”
- เลือกให้ตัวแปรนี้สามารถใช้งานได้ในทุกตัวละคร (For all sprites)
เมื่อสร้างเสร็จ ตัวแปร “คะแนน” จะปรากฏบนหน้าจอ สามารถใช้แสดงผลคะแนนได้ทันที
2. การเพิ่มคะแนนเมื่อผู้เล่นทำสำเร็จ
ในการเพิ่มคะแนน เราสามารถใช้คำสั่งต่อไปนี้ใน Scratch:
- ใช้บล็อกคำสั่ง เปลี่ยน [ตัวแปร] โดย [ค่า] (Change [Variable] by [Value])
- กำหนดให้เพิ่มค่าของ “คะแนน” ทีละ 1 หรือมากกว่าตามที่ต้องการ
ตัวอย่าง:
- เมื่อผู้เล่นเก็บไอเทมได้ ให้ใช้บล็อกคำสั่งดังนี้:
เมื่อสัมผัส [ไอเทม]
เปลี่ยน [คะแนน] โดย 1
3. การลดคะแนนในสถานการณ์ที่กำหนด
ในบางกรณี เราอาจต้องการลดคะแนนเพื่อสร้างความท้าทาย ตัวอย่างเช่น เมื่อผู้เล่นสัมผัสอุปสรรคหรือทำผิดพลาด:
- ใช้คำสั่ง เปลี่ยน [ตัวแปร] โดย [-ค่า] (Change [Variable] by [-Value])
- กำหนดให้ค่าลดลง เช่น ลด 1 หรือมากกว่าตามเงื่อนไข
ตัวอย่าง:
- เมื่อผู้เล่นชนกับศัตรู ให้ใช้คำสั่งดังนี้:
เมื่อสัมผัส [ศัตรู]
เปลี่ยน [คะแนน] โดย -1
4. การตั้งค่าเงื่อนไขสำหรับการตรวจสอบคะแนน
เราสามารถใช้เงื่อนไขเพื่อตรวจสอบคะแนนและดำเนินการตามผลลัพธ์ เช่น ชนะเกม แพ้เกม หรือแสดงข้อความ:
- ใช้บล็อกคำสั่ง ถ้า [เงื่อนไข] แล้ว (If [Condition] Then)
ตัวอย่าง:
- เมื่อคะแนนถึง 10 ให้แสดงข้อความ “คุณชนะ!”
ถ้า [คะแนน = 10] แล้ว
พูด [คุณชนะ!] เป็นเวลา 2 วินาที
5. การรีเซ็ตคะแนนเมื่อเริ่มเกมใหม่
เพื่อให้เกมสามารถเริ่มต้นใหม่ได้อย่างสมบูรณ์ ควรรีเซ็ตค่าของตัวแปรคะแนนทุกครั้งที่เริ่มเกม:
- ใช้คำสั่ง ตั้ง [ตัวแปร] เป็น [ค่า] (Set [Variable] to [Value])
- กำหนดให้ “คะแนน” เริ่มต้นที่ 0
ตัวอย่าง:เมื่อคลิกธงเขียว
ตั้ง [คะแนน] เป็น 0
การเพิ่มองค์ประกอบเพื่อเพิ่มความสนุกในระบบคะแนน
1. คะแนนโบนัส
สามารถเพิ่มคะแนนโบนัสเมื่อผู้เล่นทำสิ่งที่น่าทึ่ง เช่น เก็บไอเทมพิเศษหรือผ่านด่านยาก:
cssคัดลอกโค้ดเมื่อสัมผัส [โบนัส]
เปลี่ยน [คะแนน] โดย 5
2. แสดงคะแนนสูงสุด (High Score)
สำหรับเกมที่ต้องการให้ผู้เล่นแข่งขันกับตัวเอง การแสดงคะแนนสูงสุดเป็นสิ่งที่น่าสนใจ:
- สร้างตัวแปรใหม่ชื่อ “คะแนนสูงสุด”
- ใช้เงื่อนไขเปรียบเทียบเพื่ออัปเดตคะแนนสูงสุด:
ถ้า [คะแนน > คะแนนสูงสุด] แล้ว
ตั้ง [คะแนนสูงสุด] เป็น [คะแนน]
ตัวอย่างการนำระบบคะแนนไปใช้ในเกม
เกมเก็บไอเทม (Collect Items Game)
- สร้างตัวละครผู้เล่น และเพิ่มตัวละครไอเทม
- ใช้คำสั่งให้ตัวละครผู้เล่นเก็บไอเทม และเพิ่มคะแนนทุกครั้งที่สัมผัสไอเทม
- เพิ่มเงื่อนไขว่าเกมจะจบเมื่อผู้เล่นเก็บไอเทมครบจำนวนที่กำหนด
เกมหลบสิ่งกีดขวาง (Obstacle Avoidance Game)
- เพิ่มคะแนนเมื่อผู้เล่นอยู่รอดในเวลาที่กำหนด
- ลดคะแนนเมื่อผู้เล่นชนกับอุปสรรค
- ใช้เงื่อนไขเพื่อตรวจสอบว่าคะแนนถึงระดับที่กำหนดหรือไม่
สรุป
การสร้างระบบคะแนนในเกม Scratch ช่วยเพิ่มความน่าสนใจและกระตุ้นให้ผู้เล่นมีเป้าหมายในการเล่นเกม โดยใช้ตัวแปรและเงื่อนไขที่เหมาะสม คุณครูและผู้พัฒนาสามารถปรับแต่งระบบคะแนนให้เหมาะสมกับลักษณะของเกมและผู้เรียน เพื่อให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพและสนุกสนานยิ่งขึ้น
