พุทธสาวก ชาดก และพุทธศาสนิกชนตัวอย่าง : สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี)

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี)

สมเด็จพระพุฒาจารย์มีนามเดิมชื่อ โต เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๓๓๑ ในสมัยรัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์และบรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดอินทรวิหาร เมื่ออายุได้ ๒๐ ปี จึงอุปสมบทที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่อมาได้ย้ายไปศึกษา ณ วัดระฆังโฆสิตาราม กับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (นาค) ท่านเป็นผู้มีความพากเพียรสนใจในการศึกษาเป็นอย่างดี มีวัตรปฏิบัติที่ดีงาม น่าเลื่อมใส มีกลอุบายในการสอนธรรมให้แก่ประชาชน ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๔)
ทรงโปรดเกล้าพระราชทานสมณศักดิ์ และให้ตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดระฆังโฆสิตาราม

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ได้สร้างถาวรวัตถุให้ปรากฏในพระพุทธศาสนาจำนวนมาก เช่น พระศรีอริย-เมตไตร พระปางอุ้มบาตร วัดอินทรวิหาร กรุงเทพมหานคร เนื่องจากท่านบวชเป็นสามเณรที่วัดแห่งนี้ พระพุทธไสยาสน์ วัดสะตือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นอนุสรณ์ว่าท่านเกิดที่นี่ และนำบทสวดคาถาชินบัญชรมาเผยแผ่ให้เป็นที่รู้จัก

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) มรณภาพ (อ่านว่า มอ-ระ-นะ-พาบ หมายถึง ตาย ใช้สำหรับพระสงฆ์) เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๑๕ สิริรวมอายุได้ ๘๕ ปี ๖๕ พรรษา

คุณธรรมที่ควรถือเป็นแบบอย่าง เป็นผู้มีเมตตาสูง ศรัทธาในพระรัตนตรัย เป็นผู้บำเพ็ญประโยชน์ต่อส่วนรวม กตัญญูต่อถิ่นกำเนิดและถิ่นที่อยู่อาศัย