จุดประสงค์การเรียนรู้
เมื่อนักเรียนเรียนรู้จบหน่วยนี้แล้ว นักเรียนจะสามารถ
- อธิบายประเภทของสื่อดิจิทัลและแหล่งข้อมูลบนอินเทอร์เน็ต
- ใช้เทคโนโลยีเพื่อสืบค้นข้อมูลในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- พิจารณาความน่าเชื่อถือของข้อมูลเบื้องต้น
- ใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและเหมาะสมกับวัย
สาระสำคัญ
ในโลกยุคดิจิทัล นักเรียนต้องสามารถใช้สื่อและเทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน รู้จักแหล่งข้อมูลที่ดี สามารถแยกแยะข้อมูลจริง-เท็จได้เบื้องต้น และใช้เครื่องมือค้นหาได้อย่างปลอดภัย
สาระการเรียนรู้
- ความหมายของสื่อดิจิทัล
- ตัวอย่างของสื่อดิจิทัลในชีวิตประจำวัน (เว็บไซต์, วิดีโอ, โซเชียลมีเดีย)
- การใช้เครื่องมือค้นหาบนอินเทอร์เน็ต
- การพิจารณาความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์
- มารยาทและความปลอดภัยในการใช้เทคโนโลยี
การประเมินผล
- ใบงานที่ 1–2 การใช้สื่อและการสืบค้นข้อมูล (10 คะแนน)
- ผลงานอินโฟกราฟิก มีความถูกต้อง ความคิดสร้างสรรค์ (10 คะแนน)
- การนำเสนอผลงาน การพูด การสื่อสาร การตอบคำถาม (5 คะแนน)
- แบบทดสอบออนไลน์ ผ่านเว็บไซต์ Thaitestonline.com (5 คะแนน)
เนื้อหาบทเรียน
ความหมายของสื่อดิจิทัล
สื่อดิจิทัล หมายถึง สื่อหรือข้อมูลที่ถูกสร้าง จัดเก็บ และเผยแพร่ในรูปแบบของสัญญาณดิจิทัล โดยใช้เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์ เช่น คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต และอินเทอร์เน็ต
ลักษณะของสื่อดิจิทัล
- สามารถเข้าถึงได้ผ่าน อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
- อยู่ในรูปแบบ ไฟล์ภาพ เสียง วิดีโอ ข้อความ หรือมัลติมีเดีย
- มักมีลักษณะ โต้ตอบได้ (Interactive) เช่น คลิกได้ กดไลก์ แชร์ คอมเมนต์ได้
ตัวอย่างของสื่อดิจิทัลในชีวิตประจำวัน
- โพสต์บน Facebook / TikTok / Line
- คลิปวิดีโอบน YouTube
- ข่าวจากเว็บไซต์
- เกมเพื่อการเรียนรู้
- เว็บไซต์การศึกษา เช่น www.kruaof.com
สื่อดิจิทัลมีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวัน ทั้งด้านการเรียน การสื่อสาร และความบันเทิง
นักเรียนควรใช้สื่อดิจิทัลอย่างรู้เท่าทัน มีวิจารณญาณ และไม่หลงเชื่อข้อมูลปลอมง่าย ๆ
การใช้เครื่องมือค้นหาบนอินเทอร์เน็ต
ความหมาย
เครื่องมือค้นหา (Search Engine) คือ โปรแกรมหรือเว็บไซต์ที่ช่วยให้เราสามารถ ค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตได้อย่างรวดเร็ว เช่น: Google, Bing, Yahoo Search, YouTube (ค้นหาคลิปวิดีโอ)
เทคนิคการค้นหาให้เจอไว
| เทคนิค | วิธีใช้งาน | ตัวอย่าง |
|---|---|---|
| ใช้คำค้นให้ชัดเจน | ใช้คำสั้นๆ กระชับ | เช่น: วิธีปลูกผักบุ้ง |
| “…” เครื่องหมายคำพูด | ค้นหาคำตรงเป๊ะ | เช่น: "ผลไม้มีประโยชน์" |
| ลบคำไม่ต้องการ | เอาคำบางคำออก | เช่น: สูตรน้ำผลไม้ -แอลกอฮอล์ |
| site: | ค้นหาเฉพาะเว็บ | เช่น: ประวัติร.5 site:kruaof.com |
| filetype: | ค้นหาเฉพาะประเภทไฟล์ | เช่น: ยาเสพติด filetype:do |
สิ่งที่ควรทำ
- ใช้คำค้นที่เฉพาะเจาะจง
- ตรวจสอบแหล่งที่มาอย่างน้อย 2 แหล่ง
- อย่ารีบเชื่อทันทีจากเว็บแรก
สิ่งที่ไม่ควรทำ
- พิมพ์คำค้นยาวเกินไป
- กดลิงก์โฆษณาแบบไม่รู้จัก
- แชร์ข้อมูลที่ยังไม่แน่ใจ
การพิจารณาความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์
ความสำคัญ
ในโลกออนไลน์มีทั้งข้อมูลจริงและข้อมูลเท็จ นักเรียนจึงต้องรู้จักพิจารณาเว็บไซต์ก่อนเชื่อหรือแชร์ข้อมูล เพื่อป้องกันการเข้าใจผิดหรือถูกหลอก
หลักง่าย ๆ 4 ข้อ ในการตรวจสอบเว็บไซต์
- ใครเป็นเจ้าของเว็บไซต์ (มีชื่อองค์กร เช่น กระทรวง / สถาบันการศึกษา)
- มีชื่อผู้เขียนหรือไม่ (บทความที่น่าเชื่อถือควรมีผู้เขียน/แหล่งที่มา)
- วันที่เผยแพร่/อัปเดต (ข้อมูลควรเป็นปีล่าสุด เช่น 2025–2568)
- มีแหล่งอ้างอิงหรือไม่ (มีแหล่งอ้างอิงหรือไม่)
ตัวอย่างเว็บไซต์ที่ “อาจ” ไม่น่าเชื่อถือ
- ไม่มีชื่อคนเขียน หรือชื่อเว็บแปลก ๆ เช่น
ข่าวจริง.commmm - ไม่มีแหล่งอ้างอิง และเขียนเว่อร์เกินจริง
- วันที่อัปเดตเก่ามาก เช่น ปี 2012
เทคนิคจำง่าย: “ชื่อ-คน-ปี-แหล่ง”
(ชื่อเว็บ– คนเขียน– ปีล่าสุด– แหล่งอ้างอิง)
มารยาทและความปลอดภัยในการใช้เทคโนโลยี
ความหมาย
การใช้เทคโนโลยีอย่างถูกวิธี ทั้งการ พูดคุย/แชท/แชร์/โพสต์ ต้องอยู่ในขอบเขตที่เหมาะสม ไม่รบกวนผู้อื่น และไม่ทำให้ตัวเองหรือใครเดือดร้อน
มารยาทที่ดีในการใช้เทคโนโลยี
| สิ่งที่ควรทำ | ตัวอย่าง |
|---|---|
| ใช้คำพูดสุภาพ | เวลาพิมพ์แชทกับเพื่อน หรือครู |
| ขออนุญาตก่อนถ่าย/โพสต์รูปคนอื่น | ถ่ายภาพเพื่อนก่อนโพสต์ลงโซเชียล |
| ให้เครดิตเจ้าของผลงาน | เช่น คัดลอกจากเว็บไซต์ ต้องใส่ที่มา |
| ปิดเสียงมือถือเวลาเรียน | ไม่เล่นเกมตอนครูกำลังสอน |
สิ่งที่ไม่ควรทำ
- ใช้คำหยาบในการแชท
- คัดลอกผลงานคนอื่นไปส่งครูโดยไม่แก้ไข
- แชร์ข่าวปลอม ข่าวลือ โดยไม่ตรวจสอบ
- ส่งภาพลามก หรือข้อมูลรุนแรง
ความปลอดภัยในการใช้อินเทอร์เน็ต
| แนวทาง | คำแนะนำง่าย ๆ |
|---|---|
| ตั้งรหัสผ่านให้ปลอดภัย | อย่าใช้วันเกิด หรือชื่อเล่น |
| ไม่เปิดเผยข้อมูลส่วนตัว | เช่น ที่อยู่ เบอร์โทร |
| อย่าคุยกับคนแปลกหน้าออนไลน์ | โดยเฉพาะในเกมหรือโซเชียลมีเดีย |
| อย่าเชื่อเว็บไซต์ที่มีของฟรีเกินจริง | อาจเป็นไวรัส หรือเว็บหลอกลวง |
