สนุกกับการเขียนโปรแกรม

แหล่งการเรียนรู้เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมที่น่าสนใจในปัจจุบันมีอยู่มากมาย เช่น เว็บไซต์ https://code.org จะมีบทเรียนให้เลือกเรียนหรือฝึกเขียนโปรแกรมมากมาย

เขียนโปรแกรมแรกกัน

หน้าเว็บไซต์ https://code.org แล้วตอบคำถาม

• นักเรียนเคยเห็นหน้าเว็บไซต์แบบนี้หรือไม่
• หากเคยเห็นนักเรียนคิดว่าเป็นหน้าเว็บไซต์อะไร
• ถ้าจะเข้าไปเขียนโปรแกรมที่เว็บไซต์ดังกล่าว จะเข้าไปที่เว็บไซต์อะไร

1. เข้าเว็บไซต์ https://code.org เข้าไปในส่วนของนักเรียน แล้วเลือกคอร์ส 2 จะพบว่า มีบทเรียนมากมาย แล้วเลือกบทเรียนที่ 3 เรื่อง เขาวงกต: การจัดลำดับ โดยคลิกเมาส์ที่หมายเลข 1 จะพบกับหน้าต่าง
ของโปรแกรม ดังภาพ

2. เขียนโปรแกรมโดยการนำบล็อกคำสั่งมาวางเรียงต่อกัน เพื่อเขียนโปรแกรมให้ตัวละครสีแดงสามารถเดินไปจับหมูสีเขียวได้ จากตัวอย่างนี้ขั้นตอนวิธีคือ จะต้องให้ตัวละครเดินไปข้างหน้า 2 ครั้ง ดังนั้น เราใช้เมาส์ลากบล็อกคำสั่งมาวางเรียงกันได้ ดังนี้

3. เมื่อเขียนโปรแกรมแล้วให้ใช้เมาส์คลิกปุ่มเริ่ม โปรแกรมจะทำงานและหากโปรแกรมทำงานได้สำเร็จจะแสดงข้อความยินดีพร้อมทั้งให้เลือกไปทำโจทย์ข้อต่อไป หรือเลือกเล่นซ้ำก็ได้ ดังภาพ

            โดยทั่วไปการเขียนโปรแกรมที่มีความซับซ้อนมาก ๆ จะใช้ภาษาในการเขียนโปรแกรมในลักษณะตัวอักษร หากคลิกเมาส์ที่คำสั่งแสดงโค้ด โปรแกรมจะแจ้งโค้ดที่เขียนไปนั้นเปลี่ยนเป็นคำสั่งว่ายาวเท่าใด จากตัวอย่างจะมีคำสั่งทั้ง 2 บรรทัด ดังภาพ

4. หากคลิกเมาส์ปุ่มไปต่อ โปรแกรมจะแสดงเขาวงกตในลำดับที่ยากขึ้น และให้ทดลองเขียนโปรแกรมต่อไป เพื่อให้ตัวละครเดินทางมาจับหมูให้ได้ ซึ่งต้องเขียนโปรแกรมให้ตัวละครเดินทางลงด้านล่าง ดังภาพ

เมื่อเขียนโปรแกรมต่อไปเรื่อย ๆ การเคลื่อนที่ต่าง ๆ จะเปลี่ยนไปและต้องทำงานมากขึ้น เช่น ในขั้นตอนที่ 6 จะต้องควบคุมให้ตัวละครเดินไปข้างหน้าถึง 5 ครั้ง

5. การเขียนโปรแกรมให้ทำคำสั่งเดิมหลาย ๆ ครั้ง ในการเขียนโปรแกรมมักจะออกแบบคำสั่งให้ทำซ้ำหรือที่เรียกว่า คำสั่งลูป มาให้ใช้งาน เช่น การเขียนโปรแกรมลักษณะในรูปต่อไปนี้ ซึ่งต้องให้ตัวละครเดินหน้า 5 ครั้ง และโจทย์ให้เขียนโปรแกรมบนพื้นที่การทำงาน 3 บล็อก ดังนั้นจะต้องเขียนโปรแกรม ดังนี้

5.1 นำบล็อกคำสั่งทำซ้ำมาใช้ แล้วกำหนดให้ทำซ้ำ 5 ครั้ง

5.2 กำหนดการทำซ้ำเป็น 5 ครั้ง โปรแกรมจะทำคำสั่งที่นำมาวางในบล็อกซ้ำ

5.3 ลากบล็อกคำสั่ง   มาวางในบล็อกคำสั่ง  ดังภาพ

5.4 เมื่อโปรแกรมเริ่มทำงานจะทำให้ตัวละครเดินไปข้างหน้า 5 ครั้งไปพบกับเจ้าหมูพอดี

5.5 หากเลือกคำสั่งแสดงโค้ด โปรแกรมจะแสดงให้เห็นว่าคำสั่งทำซ้ำนั้นเขียนได้เป็นคำสั่ง for นั่นเอง โดยใช้ตัวแปร count เป็นตัวนับ แล้วทำคำสั่ง moveForward (); ซ้ำ

ถ้าตำแหน่งของหมูขยับขึ้นไปด้านบนอีก 3 บล็อก นักเรียนจะต้องกำหนดการทำซ้ำเป็นเท่าไร

6. ตัวอย่างโปรแกรมที่มีความซับซ้อนขึ้นไปอีก เช่น การเดินในลักษณะต่อไปนี้

6.1 จากตัวอย่าง เราพบว่าจะต้องให้ตัวละครเดินหน้า 4 ครั้ง จากนั้นหันไปทางขวา แล้วเดินหน้าอีก 5 ครั้ง เขียนเป็นลำดับขั้นตอนได้ ดังนี้

6.2 เมื่อเขียนโปรแกรมโดยการวางบล็อกคำสั่งจะเขียนได้ ดังนี้

การเขียนโปรแกรมโดยใช้เว็บไซต์ https://code.org จะมีบทเรียนให้เลือกใช้ในการฝึกเขียนโปรแกรมอย่างมากมาย เช่น เขาวงกต: ลูป ในการเขียนโปรแกรมที่ต้องมีการทำงานมากขึ้น อาจต้องมีการกำหนดการทำซ้ำ และในการเขียนโปรแกรมที่มีความซับซ้อนขึ้นไปอาจต้องมีการเขียนลำดับขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมให้ครอบคลุมทุกกรณี เพื่อให้โปรแกรมทำงานไม่ผิดพลาด

โดยสรุป แหล่งการเรียนรู้เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมที่น่าสนใจในปัจจุบันมีอยู่มากมาย เช่น เว็บไซต์ https://code.org จะมีบทเรียนให้เลือกเรียนหรือฝึกเขียนโปรแกรมมากมาย